برای پرورش بوقلمون یا جوجه بوقلمون به روش صنعتی نیاز است كه پاره ای از موارد مد نظر قرار گیرد تا با اعمال آنها نتیجه مطلوبی عاید سرمایه گذاران گردد . در این مقاله سعی شده تا به پاره ای از این نكات كه جهت شروع پرورش مفید و ضروری هستند اشاره شود :
آشیانه بوقلمون :
پرورش گله های كوچك باید در ماه های گرم سال آغاز شود تا نیاز به وسایل پر خرج برای گرم كردن به حداقل برسد . آشیانه جوجه ها باید چنان بنا شود كه به سهولت و بدون هیچگونه ناراحتی بتوان آنرا تهویه نمود .اگر یك ساختمان خوب و كوچك قابل حصول نباشد می توان در یك سالن بزرگ یك آشیانه كوچك ساخت . كف آشیانه باید بگونه ای ساخته شود كه بسهولت قابل تمیز كردن باشد . محل پرورش بوقلمونهای جوان باید به حد كافی گرم و فاقد رطوبت اضافی باشد . همچنین یك آشیانه با امكانات تهویه خوب و به خوبی عایق بندی شده در مناطق با شرایط اقلیمی سرد از اهمیت خاص برخوردار است . پنجره آشیانه جوجه ها باید چنان باشد كه وقتی باز می شود به طرف پایین سر بخورد و یا چنان از پایین لولا شود كه هنگام باز شدن ، هوای تازه و احتمالا سرد مستقیما روی بدن جوجه ها نوزد بلكه پس از برخورد به سقف وارد آشیانه شود كه این امر بهترین نوع تهویه را ممكن می سازد . پنجره ها باید در جلو و عقب آشیانه مستقر شوند . برای هر متر مربع آشیانه یك دهم متر مربع پنجره منظور می شود . بعضی پرورش دهندگان محوطه پرورش را با پرچینی محصور می كنند و از آشیانه بعنوان سر پناه استفاده می كنند . همچنین می توان از سایه بانها نیز استفاده نمود. هنوز هم تعدادی از پرورش دهندگان از سایه بان استفاده می كنند كه اغلب به آشیانه یا سر پناه متصل اند. كف سایه بانها از نرده های تخته ای یا سیم ساخته می شود و با فاصله كمی از زمین مستقر می گردند تا مدفوع زیر آن و بر روی زمین بریزد كه این امر تمیز كردن آنرا آسان می كند . البته توجه داشته باشید كه بوقلمونهای نژاد درشت را در سایه بانهایی با كف نرده ای و سیمی نباید نگهداری كرد زیرا دچار طاول و پینه و همچنین اختلالات كف و ساق پا می شوند كه این عوارض در بوقلمونهای نژاد سبك بروز نمی كند .
در واحدهای بزرگ از روش پنجره بسته (windowless ) استفاده می كنند كه این گونه آشیانه ها باید كاملا عایق بندی شوند . باید در هر دقیقه حدود 03/0 متر مكعب هوا با فشار حدود 5/0 سانتی متر بر هر كیلو وزن بوقلمونهای بالغی كه در معرض تهویه هستند وارد شود .
مساحت كف آشیانه :
تا هشت هفتگی برای هر ده جوجه بوقلمون یك متر مربع كافی است . از 12-8 هفتگی برای هر ده جوجه بوقلمون دو متر مربع و برای بوقلمونهای بین 16-12 هفتگی برای هر ده بوقلمون جوان 5/2 متر مربع باید در نظر گرفته شود .
برای بوقلمونهای جوان ( نر و ماده ) در حال رشد به ازا هر بوقلمون 4/0 متر مربع فضا در نظر می گیرند . البته اگر تمام گله بوقلمون نر باشد برای هر بوقلمون 5/0 متر مربع و چنانچه ماده باشد به ازا هر بوقلمون 3/0 متر مربع فضا لازم است . برای بوقلمونهای سبك و آنها كه در سیستم بسته پرورش داده می شوند مساحت آشیانه باید كمتر از ارقام فوق باشد .
دستگاه مادر مصنوعی :
چند نوع دستگاه مادر مصنوعی وجود دارد . مادرهای گازی و الكتریكی بهترین نوع جهت پرورش در گله های كوچك هستند . دستگاههای مادری كه برای 250 جوجه مرغ كافی است برای 125 جوجه بوقلمون كفایت می كند .
باید 24 ساعت قبل از ورود جوجه ها دستگاههای مادر را به كار انداخت تا آشیانه گرمای لازم را كسب كند . اگر از دستگاه های مادر گرد استفاده شود درجه حرارت برای طیور سفید 40 درجه سانتی گراد و برای طیور زرد و قهوه ای 35 درجه سانتی گراد در نظر گرفته می شود . این درجه حرارت از داخل در فاصله 18 سانتی متری لبه خارجی دستگاه مادر و در 5 سانتی متری بستر یا در حد ارتفاع پشت جوجه بوقلمون در نظر گرفته شود . باید هر هفته حدود 3-2 درجه حرارت را پایین آورد تا به میزان مناسب 20 درجه سانتی گراد برسد . اگر منطقه پرورش جوجه گرم باشد می توان در طول روز دستگاه ها را خاموش كرد . پس از هفته ششم هیچ گونه منبع حرارتی نه برای شب و نه برای روز لازم نیست .
دستگاههای گرما ساز باید به فاصله 45 سانتی متری از سطح بستر آویزان گردند . حرارت دستگاه های مادر در ابتدا حدود 35 درجه سانتی گراد است كه در ادامه دوره پرورش و به تدریج هفته ای 5/3 – 3 درجه كاهش پیدا می كند كه این امر تا 6 هفتگی ادامه دارد . در حین پایین آوردن درجه حرارت باید رفتار جوجه ها را مد نظر قرار داد . درجه حرارت خارج از منبع حرارتی یعنی محیط اطراف و بیرون از دستگاه مادر باید حدود 21 درجه سانتی گراد باشد تا جوجه ها احساس راحتی كنند . تهویه باید به نحو احسن انجام گیرد . میزان رطوبت برای جوجه های بوقلمون در داخل سالن 65% است . دستگاه های مادر باید دارای حفاظ باشند تا جوجه ها از اطراف منبع حرارتی دور نشوند . حفاظی به ارتفاع 45 سانتی متر برای هر دستگاه توصیه می شود .در شرایط آب و هوایی گرم ، حفاظی به اندازه 30 سانتی متر كافی خواهد بود . حفاظ مادر باید در فاصله 65-60 سانتی متری لبه دستگاه مادر مستقر شود و به تدریج این فاصله به 120-90 سانتی متر برسد و پس از گذشت 10-7 روز می توان حفاظ را برداشت . اگر جوجه ها در فصل سرما ریخته شوند و آشیانه به قدر قابل ملاحظه ای وسیع باشد می توان بوسیله پاراوان قسمتی از آشیانه را جدا كرد و به تدریج كه جوجه ها بزرگ می شوند فاصله پاراوان را بیشتر كرد .
وسایل دانخوری :
در اولین روزها می توان غذای جوجه ها را در ظرف های ساده قرار داد ولی چون اشكالاتی در درك دارند و حیوانات كودنی به حساب می آیند ، بهتر است در كنار هر آبخوری و دانخوری ، وسیله و مواد بی ضرر و براق قرار داد تا توجه جوجه ها را به خود جلب كند . ریختن مقدار جزئی آرد یا ریزه های سنگ خارا روی دان روزی دوبار برای سه روز اول زندگی ، بوقلمونها را تشویق به خوردن می نماید . نباید دانخوری ها را مملو از دان كرد زیرا دان روی بستر می ریزد و جوجه ها به هوای دان روی بستر آنرا می خورندمگر اینكه روی بستر را با كاغذ بپوشانند . برای جوجه های هفت روزه تا سه هفتگی دانخوری كوچك به اندازه حدود 7-5 سانتی متر برای هر جوجه مناسب است . از سن 3 هفتگی به بالا تا سن عرضه به بازار از دانخوری های با سایز بزرگ استفاده می شود به طوریكه عمق دانخوری 10 سانتی متر و طول دانخوری 8-7 سانتی متر برای هر قطعه بوقلمون مناسب است . اگر دانخوری عریض باشد و بتوان از دوطرف آن استفاده كرد بدین ترتیب یك متر از این دانخوری را دو متر محسوب می كنیم .